Bệnh tăng nhãn áp là gì? Đây là căn bệnh nguy hiểm có thể âm thầm lấy đi thị lực nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Vậy làm thế nào để nhận biết dấu hiệu và tìm ra cách điều trị hiệu quả? Hãy cùng Mắt Kính Âu Việt tìm hiểu chi tiết về bệnh lý này để bảo vệ đôi mắt của bạn một cách tốt nhất.
Glôcôm bệnh tăng nhãn áp là gì?
Tăng nhãn áp (glôcôm) hay còn gọi là thiên đầu thống, là nhóm bệnh lý mạn tính, tiến triển chậm, gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Bệnh tăng nhãn áp thường biểu hiện bằng tổn thương thị trường, lõm sâu đĩa thị và nhãn áp cao kéo dài. Điều nguy hiểm của glôcôm là nếu không được phát hiện và điều trị sớm, tổn thương sẽ không thể phục hồi dù dùng thuốc hay phẫu thuật, dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.
Phân biệt tăng nhãn áp glocom và cườm nước glaucoma?
Bệnh nhân cần hiểu rõ sự khác biệt giữa tình trạng tăng nhãn áp glocom và cườm nước glaucoma, cụ thể như sau:
- Tăng nhãn áp: Có thể xuất hiện một cách độc lập, hoặc kèm theo nhiều bệnh lý khác như chấn thương, viêm màng bồ đào, tác dụng phụ của thuốc corticosteroid… và không chỉ giới hạn ở bệnh glôcôm.
- Cườm nước glaucoma: Xảy ra khi áp lực trong mắt tăng, gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Bệnh thường tiến triển một cách âm thầm, không bộc lộ triệu chứng rõ ràng trong những giai đoạn đầu.
4 loại bệnh tăng nhãn áp thường gặp
Tùy vào từng loại tăng nhãn áp, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện bệnh tăng nhãn áp khác nhau, bao gồm:
Tăng nhãn áp góc mở
Đây là loại tăng nhãn áp phổ biến nhất hiện nay, chiếm hơn 90% số trường hợp mắc bệnh. Người bệnh thường không nhận ra sự thay đổi về thị lực vì bệnh tiến triển từ từ và không có triệu chứng rõ ràng hay cảm giác đau đớn cho đến khi thị lực giảm sút đáng kể.
Tăng nhãn áp góc đóng
Đây là một dạng tăng nhãn áp hiếm gặp, thường gây ra những cơn đau nhức dữ dội ở nửa đầu và mắt, kèm theo sự suy giảm thị lực nghiêm trọng và đột ngột. Mặc dù cơn đau có thể rất dữ dội, nhưng loại tăng nhãn áp này lại dễ dàng phát hiện, giúp bệnh nhân có thể được điều trị sớm, bảo vệ phần thị lực còn lại và giảm thiểu nguy cơ mù lòa.
Tăng nhãn áp bẩm sinh
Đây là một dạng tăng nhãn áp hiếm gặp với tỷ lệ mắc thấp, thường xuất hiện ở trẻ em với những triệu chứng đặc trưng như: Chảy nước mắt liên tục, mí mắt co thắt và nhạy cảm với ánh sáng, tròng đen mắt lớn hơn bình thường, trẻ hay dụi mắt, nheo mắt hoặc nhắm mắt khi tiếp xúc với ánh sáng.
Tăng nhãn áp thứ cấp
Tăng nhãn áp mắt thứ phát thường xảy ra ở những người có tiền sử bệnh lý nền toàn thân hoặc đã từng gặp các thương tổn về mắt, gây ra biến chứng làm tăng áp lực nội nhãn. Các triệu chứng của tình trạng này có thể khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân làm áp lực mắt tăng lên ở từng bệnh nhân.
Nguyên nhân tăng nhãn áp hàng đầu thường bị bỏ qua
Bệnh tăng nhãn áp là gì? Nguyên nhân chính gây ra bệnh này là do kênh thoát thủy dịch của mắt bị tắc nghẽn, hoặc do mắt sản xuất quá nhiều thủy dịch.
Thủy dịch
Nguyên nhân tăng nhãn áp phổ biến là do sự tích tụ của dịch thủy, một loại chất lỏng chảy qua mắt. Dịch thủy được tạo ra bởi thể mi, đóng vai trò duy trì hình dáng của nhãn cầu và cung cấp dưỡng chất cho thủy tinh thể và giác mạc. Khi có sự sản xuất quá mức dịch thủy hoặc hệ thống dẫn lưu giữa khoang trước và khoang sau của mắt gặp vấn đề, áp lực nội nhãn cao có thể dẫn đến bệnh tăng nhãn áp.
Tuổi tác
Nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp tăng dần theo độ tuổi, đặc biệt là đối với những người trên 40 tuổi. Khi chức năng thị giác và thị lực bắt đầu suy giảm theo thời gian làm khả năng mắc bệnh tăng nhãn áp cũng tăng theo.
Thuốc
Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống viêm corticosteroid như prednisolone, dexamethasone và betamethasone, có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Những thuốc này thường được sử dụng để điều trị các tình trạng như viêm kết mạc, hen phế quản và viêm xương khớp.
Bẩm sinh giác mạc mỏng
Những người có giác mạc mỏng hơn bình thường sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh tăng nhãn áp. Giác mạc mỏng không thể chịu được nhiều áp lực, dẫn đến mất cân bằng giữa lượng dịch thủy được sản xuất và khả năng kiểm soát áp lực của mắt.
Di truyền từ gia đình
Di truyền đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bệnh tăng nhãn áp. Nếu có người trong gia đình bạn được chẩn đoán mắc bệnh này, các thành viên khác trong gia đình sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Các nguyên nhân khác
Các tật khúc xạ và vấn đề về mắt như cận thị nặng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng nhãn áp. Cận thị nặng khiến nhãn cầu dài ra, kéo căng võng mạc và làm tăng nguy cơ tổn thương khi áp suất nội nhãn tăng, đồng thời gây ra những thay đổi ở các sợi thần kinh võng mạc và độ dày của điểm vàng.
Bệnh tăng nhãn áp cũng có thể là biến chứng của các bệnh toàn thân như tiểu đường, huyết áp cao và bệnh tim mạch, làm suy yếu khả năng dẫn lưu dịch thủy, từ đó tăng áp lực mắt.
Triệu chứng tăng nhãn áp
Trong giai đoạn đầu, triệu chứng tăng nhãn áp thường không rõ ràng, khiến nhiều người không nhận ra mình mắc bệnh. Các triệu chứng phổ biến của bệnh nhãn áp bao gồm:
- Nhìn mờ, thấy quầng sáng hoặc hào quang như cầu vồng khi nhìn vào bóng đèn.
- Đau nhức trong hốc mắt và đau đầu.
- Cảm giác mắt căng cứng, như thể có vật cứng khi chạm vào.
- Khi nhìn một vật sẽ có cảm giác nhìn xuyên qua một đường hầm, với vùng giữa sáng rõ nhưng xung quanh thì tối mờ.
- Nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh mạnh.
Tăng nhãn áp có chữa được không?
Theo các chuyên gia, hiện nay chưa có phương pháp điều trị hoàn toàn có thể phục hồi những tổn thương đã xảy ra. Tuy nhiên, nếu bệnh được phát hiện sớm và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, hoàn toàn có thể ngăn chặn hoặc làm chậm quá trình mất thị lực. Điều quan trọng là bệnh nhân bị tăng nhãn áp cần được theo dõi và điều trị liên tục suốt đời để đạt được kết quả tốt nhất.
Làm thế nào để hạ nhãn áp?
Ngoài việc tuân thủ điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ, một số cách hạ nhãn áp đơn giản và thư giãn cho mắt tại nhà sau đây sẽ rất hữu ích.
Tập chớp mắt
Bài tập chớp mắt giúp hạ nhãn áp hiệu quả, chỉ cần chớp mắt liên tục mỗi 3-4 giây trong khoảng 2 phút. Thực hiện bài tập này 3-4 lần mỗi ngày sẽ giúp cải thiện tình trạng nhãn áp và giúp mắt xử lý thông tin tốt hơn. Thói quen quên chớp mắt khi sử dụng thiết bị điện tử có thể gây căng thẳng và mỏi mắt, đặc biệt đối với người bị tăng nhãn áp.
Úp lòng bàn tay vào mắt
Dùng tay úp lên mắt là cách hạ nhãn áp đơn giản chỉ dùng tay đặt lên mắt sao cho ngón tay chạm trán và lòng bàn tay áp nhẹ vào gò má, không được ấn mạnh. Thực hiện tư thế này trong khoảng 30 phút, chớp mắt nhẹ nhàng để giúp mắt thư giãn. Nên tập luyện khi nằm để cơ thể thoải mái, hỗ trợ điều tiết mắt tốt hơn và giảm áp lực nội nhãn.
Luyện mắt vẽ hình
Bài tập luyện mắt này yêu cầu giữ đầu cố định và chỉ di chuyển mắt theo hình số 8 nằm ngang. Thực hiện liên tục trong 2 phút sẽ giúp cải thiện nhãn áp rõ rệt. Bài tập còn giúp cơ mắt khỏe hơn, tăng độ linh hoạt và hạn chế nguy cơ tổn thương mắt.
Luyện mắt nhìn xa nhìn gần
Hãy tìm một vị trí ngồi thoải mái, giơ ngón cái cách mắt khoảng 25cm, nhìn vào ngón cái 10 giây rồi chuyển tầm mắt sang một điểm xa 3-6m trong 10 giây, luân phiên như vậy trong 2 phút. Bài tập này hỗ trợ hạ nhãn áp, tăng cường cơ mắt và cải thiện thị lực.
Phương pháp phẫu thuật dẫn ống lưu
Phương pháp đặt van dẫn lưu thủy dịch trong mắt thường được áp dụng cho bệnh nhân tăng nhãn áp giai đoạn nặng, giúp dẫn thủy dịch ra ngoài và giảm áp suất nội nhãn. Ống dẫn lưu silicon dài khoảng 1,3cm được cấy vào phần trước của mắt, quá trình này thường kéo dài khoảng 8 tuần tùy vào tình trạng bệnh.
Sau phẫu thuật, bệnh nhân cần băng mắt trong ngày đầu để bảo vệ mắt. Ngoài phương pháp điều trị, người bệnh cũng cần duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh và kiêng các thực phẩm có hại để kiểm soát bệnh hiệu quả.
Phương pháp tia laser
Phương pháp này thường áp dụng cho bệnh nhân tăng nhãn áp góc đóng hoặc góc mở, đặc biệt ở giai đoạn đầu của bệnh. Bác sĩ sẽ dùng tia laser tạo các lỗ nhỏ trên vùng thoát thủy dịch để giúp thủy dịch lưu thông dễ dàng và giảm áp suất nội nhãn.
Thủ thuật chỉ mất khoảng 15 phút, không gây đau đớn ít biến chứng và bệnh nhân có thể về ngay sau khi thực hiện. Tuy nhiên, laser có thể gây tăng nhãn áp tạm thời và hiệu quả chỉ kéo dài 2-5 năm, sau đó có thể cần điều trị bổ sung.
Một số câu hỏi thường gặp
Dưới đây là những câu hỏi thường gặp liên quan đến bệnh tăng nhãn áp là gì, giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này và cách chăm sóc sức khỏe mắt hiệu quả.
Nhãn áp người bình thường là bao nhiêu?
Nhãn áp được đo bằng đơn vị milimet thủy ngân (mmHg), và trong điều kiện bình thường, nhãn áp của mắt thường dao động từ 10 đến 21 mmHg. Nếu nhãn áp vượt quá 21 mmHg, đó là dấu hiệu tăng nhãn áp.
Tăng nhãn áp bao lâu thì mù?
Bệnh tăng nhãn áp phát triển một cách từ từ và âm thầm. Trung bình, nếu không được điều trị, bệnh có thể mất từ 10 đến 15 năm để tiến triển từ tổn thương mắt nhẹ đến tình trạng mù hoàn toàn.
Người bị tăng nhãn áp nên ăn gì?
Người bị tăng nhãn áp nên ăn nhiều rau xanh lá đậm như rau bina, cải xoăn, cà chua, cà rốt, và bổ sung dầu cá từ cá hồi, cá ngừ để bảo vệ sức khỏe mắt, cải thiện thị lực và hỗ trợ giảm nguy cơ tăng nhãn áp.
Đo nhãn áp bao nhiêu tiền?
Chi phí đo nhãn áp dao động từ 300.000 đến 500.000 VND tùy vào cơ sở y tế và phương pháp đo.
Bệnh tăng nhãn áp là gì không còn là câu hỏi khó nếu bạn hiểu rõ về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị. Việc phát hiện sớm và chăm sóc mắt đúng cách sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm do bệnh gây ra. Đừng quên thăm khám định kỳ để bảo vệ đôi mắt và thị lực quý giá của mình tại Mắt Kính Âu Việt.
